Şanlıurfa şehrinin kullanılan yaygın adı Urfa’dır. Şanlıurfa daha çok resmi bir kullanım olarak tercih edilir. Kurtuluş Savaşı esnasında Fransızlara karşı direniş gösteren, örgütlenip savaşan Urfalılar 11 Nisan 1920 tarihinde Fransız işgaline son vermiştir. Urfa, Cumhuriyet tarihine “kendi kendini kurtaran şehir” olarak geçmiştir. Bu zaferin anısına 22 Haziran 1984 tarihinde TBMM tarafından Urfa’ya “ŞANLI” unvanı verilmiş ve kentin adı Şanlıurfa olmuştur.
Tarih boyunca kenti Selefkoslar “Edessa”, Romalılar “Osroene”, Ermeniler “Orhai”, Süryaniler “Urhay”, Araplar “El-Ruha” ve Türkler “Urfa” olarak adlandırmıştır. Osroene ismi Arapça kökenli bir kelime olup Ar-Ruha olarak tanınmıştır. Suriye adı Urha şeklindedir ve “sulak” veya “su zenginliği” anlamına gelir. Büyük İskender’in komutanlarından birinin kurmuş olduğu Selefkos Hanedanlığı M.Ö. 303-302 yıllarında Süryanilerin Urhay ismini verdiği bu yerde Edessa şehrini kurmuşlardır. Edessa Trak dilinde “suyu bol” anlamına gelir. IV. Antiokhos döneminde ise şehre Antiokhia Epikallirhoe adı verilmiştir. Bu isim Yunanca “güzel pınarlı Antiokhia” anlamına gelir.
Şanlıurfa’nın adlandırılması aslında hep Balıklıgöl üzerinden olagelmiştir. Sümerce URU “şehir” veya “yer” anlamına gelir. HA/KUA ise “balık” anlamındadır. URU.HA / URU.KUA “balıklı şehir / balıklı yer” anlamına gelmektedir. Zamanla Uruha, Urha ve Urfa haline dönüşmüş olabilir.